lazarussoort

Het mooiste woord dat afgelopen weekend in de krant stond, is lazaruswoord. Het stond afgelopen zaterdag in Trouw. Niet dat het helemaal nieuw is, want vorig jaar hadden we het ook al eens gelezen, in het Nederlands Dagblad, maar toen was er blijkbaar een ander woord dat dringender bespreking verdiende. Hoe dan ook, alleen al omdat het niet in Van Dale staat, laat lazarussoort zich behandelen als een nieuw woord.

Maar wat is het?

Een lazarussoort is een diersoort waarvan werd aangenomen dat hij uitgestorven was, maar waarvan na verloop van tijd toch weer representanten worden aangetroffen. Bioloog Jelle Reumer noemt als voorbeeld in Trouw de blauwoogsteenduif: ‘Na een vermissing van maar liefst 75 jaar is de Braziliaanse blauwoogsteenduif teruggevonden. De vogel was in 1941 voor het laatst levend waargenomen en werd sindsdien, niet verbazingwekkend, beschouwd als vermoedelijk uitgestorven.’

Lazarussoort is een eponiem. Dat wil zeggen dat het woord genoemd is naar een al dan niet fictieve persoon. In dit geval is dat de Bijbelfiguur Lazarus die na vier dagen dood te zijn geweest door Jezus uit de dood wordt opgewekt. Het evangelie van Johannes verhaalt daarover.

Lazarussoort blijkt trouwens een multi-interpretabele term te zijn, die ook in andere vakgebieden wordt gebruikt. Volgens Reumer is de term ook onder paleontologen populair die er een fossiele soort mee aanduiden ‘die gedurende een bepaalde geologische periode voorkomt, dan verdwenen lijkt, om vaak miljoenen jaren later opnieuw voor te komen.’

Lazarussoort zou mooi rijmen op lazaruswoord: een woord dat na lange tijd in onbruik te zijn geweest opeens weer opduikt. Niet dat lazaruswoord bestaat, maar áls het bestond, zouden we het kunnen gebruiken om desuniëren (een unie verbreken) aan te duiden, dat na decennia in onbruik te zijn geweest in de brexittijd weer goed van pas kan komen.