zeevluchteling

Gisteren stond het woord zeevluchteling onopvallend in een bericht in het Algemeen Dagblad. De krant schreef over de vele schepen en scheepjes met vluchtelingen die vanuit het Midden-Oosten en Afrika naar Europa trachten te komen en over de vele vluchtelingen die daarbij onderweg verdrinken. Opeens stond er dat zinnetje: ‘De meeste zeevluchtelingen kwamen uit Syrië en Eritrea.’

Op het eerste gezicht is zeevluchteling een doodnormaal woord, maar in werkelijkheid maakte het gisteren zijn debuut in de media. Op internet komt het ook bijna niet voor. Zoeken we het enkelvoud zeevluchteling met Google, dan levert dat geen enkele hit op. Het meervoud zeevluchtelingen komt welgeteld acht keer voor. Het zijn vooral vindplaatsen van de laatste paar maanden.

De oudste vindplaats van zeevluchteling dateert uit juli 1979. Via de krantendatabase Delpher is een artikel uit het Nieuwsblad van het Noorden van 16 juli 1979 te vinden, waarin sprake is van ‘40.000 zeevluchtelingen op het minuscule eilandje Pulau Bidon voor de Maleisische kust’. Het probleem van de zeevluchtelingen is dus wel actueel, maar niet nieuw. Vroeger heetten zeevluchtelingen trouwens meestal bootvluchtelingen.

Omdat we al een ingeburgerd woord hebben voor het fenomeen ‘vluchteling die in een bootje zijn land ontvlucht’, namelijk bootvluchteling, is de kans niet zo heel groot dat zeevluchteling voor hetzelfde verschijnsel ingeburgerd raakt. Tegelijkertijd associëren we het woord bootvluchteling vaak nog wel met Vietnamese vluchtelingen die op een andere manier te werk gingen dan de vluchtelingen die nu in het nieuws zijn: de Vietnamezen ontvluchtten hun land in krakkemikkige bootjes waarmee ze niet naar een ander land voeren, maar naar de internationale wateren voor de Vietnamese kust, waar ze door schepen van andere nationaliteiten hoopten te worden opgepikt. Dat verschil tussen de Vietnamese bootvluchtelingen en de vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten rechtvaardigt een apart woord voor de laatste groep. Dat zou ertoe kunnen leiden dat zeevluchteling de komende tijd toch ingeburgerd raakt.