Een ‘all-time diva of flies’ oftewel de ‘diva onder de vliegen’ – zo noemt onderzoeker Bryan Lessard van het Australische onderzoeksinstituut CSIRO een in 1981 ontdekte maar nu pas door hem beschreven paardenvlieg (Scaptia). Het opvallende, goudkleurige achterlijf van deze schuddekontende (‘booty-shaking’) paardenvlieg deed Lessard sterk denken aan de goddelijke derrière van popdiva Beyoncé en bracht hem ertoe de paardenvlieg Scaptia (Plinthina) beyonceae te noemen.
Volgens Lessard, die dezer dagen in de Australian Journal of Entomology een artikel publiceert over deze beyoncé bug, speelde bij de naamgeving ook het jaar waarin de vlieg werd ontdekt een rol, want dat was het geboortejaar van Beyoncé: 1981. Ten slotte werd Lessard tot zijn opvallende wetenschappelijke naamgeving gemotiveerd door ‘the fun side of taxonomy – the naming of species’. Die wetenschappelijke naam beantwoordt overigens wel netjes aan de naamgevingsregels die opgesteld zijn door de International Commission of Zoological Nomenclature. Volgens die voorschriften mogen mensen worden vernoemd in (wetenschappelijke) namen van dieren. Zo is de kikvors die wetenschappelijk bekend staat als Hyla stingi vernoemd naar zanger Sting en is de naam van de spin Pachygnatha zappa geïnspireerd op Frank Zappa.
De afgelopen dagen zoemde de Scaptia beyonceae rond in de Nederlandse media onder de naam beyoncévlieg. Zo berichtte Karrewiet, het Vlaamse actualiteitenmagazine voor jongeren, er een paar dagen geleden al over en gebruikte Elsevier afgelopen weekend ook al eens het woord beyoncévlieg. Vandaag is het insect – alweer onder de vernederlandste naam beyoncévlieg – het onderwerp van een artikel in de Volkskrant. De kans is dan ook groot dat beyoncévlieg als een van dé zoölogische neologismen van 2012 moet worden bijgeschreven in de kronieken van onze taal.
Overigens is de kans klein dat het woord beyoncévlieg de Dikke Van Dale haalt. Het feit dat er nu over geschreven wordt, komt louter door de naamgeving. Ook al speelt deze paardenvlieg nu even een rol in de taalwerkelijkheid van 2012, in de tastbare werkelijkheid om ons heen is het dier nauwelijks van betekenis. We noteren het woord beyoncévlieg dan ook slechts als lexicale rariteit. Anno 2015 werd beyoncévlieg toch opgenomen in de Dikke Van Dale. Het woord was zó vaak in de media besproken, dat het in korte tijd courant was geworden.
Geef een reactie