Thierry Baudet schrijft vandaag in NRC Handelsblad over de merkwaardige aversie die we sinds de Tweede Wereldoorlog in het Westen of althans in Nederland hebben van onze eigen cultuur en nationale identiteit, kortom van het eigene. Daar schrijft hij wel vaker over en vandaag valt daarbij dan eindelijk de term oikofobie.
Baudet heeft het woord geleend van de Engelse filosoof Roger Scruton, die het bekend heeft gemaakt als antoniem van xenofobie (ziekelijke vrees voor of aversie tegen het vreemde). Hoewel wel wordt beweerd dat Scruton oikophobia heeft gemunt (bv. op de Zweedse versie van Wikipedia), is het woord in werkelijkheid al veel ouder. Het is – rond 1808 – door de Engelse dichter Robert Southey (in zijn Letters from England) afgeleid van het Griekse woord oikos (οἴκος), dat ‘thuis’ betekent.
In de Duitse vertaling van dit werk wordt Oikophobie geparafraseerd als ‘Heimatscheu’ (vrees voor het vaderland).
Op internet duikt het woord oikofobie sinds een jaar of zes nu en dan op, maar niet alleen in de spelling oikofobie. Ook de spelling ecofobie wordt geregeld aangetroffen. Sterker nog, die schrijfwijze is zelfs gewoner en sluit bovendien aan bij de spelling van een aantal andere Nederlandse woorden die van het Griekse woord oikos zijn afgeleid. Zoals ecologie, dat via het Duits (Ökologie) in onze taal terechtgekomen is, en economie, letterlijk huishoudkunde, dat eveneens terug te voeren op dit Griekse woord.
Waarom zouden we oikofobie daarom niet gewoon als ecofobie gaan spellen?
Daar is wat voor te zeggen, maar woorden die met een vreemd element gevormd zijn, worden niet altíjd op dezelfde manier gespeld. Zo zijn er meer Nederlandse woorden op oikos terug te voeren, die toch niet als eco– worden gespeld. Oecumene is daar een goed voorbeeld van.
Het is daarom zelfs mogelijk dat de ‘ziekelijke afkeer van het eigene’ in het Nederlands onder twee namen bekend komt te staan: ecofobie en oikofobie.
Definitie
oikofobie (de, g.mv.) ziekelijke afkeer van wat eigen is, m.n. afkeer van de eigen cultuur, synoniem ecofobie, tegenover xenofobie, [1996] vertaling van Engels oikophobia, dat in 1808 door dichter Robert Southey (1743-1844) gevormd is van Grieks oikos [huis] + phobos [angst]
Vond u dit artikel interessant? Sponsor de Taalbank dan veilig via Ideal of Paypal!
2 reacties