Paul van der Steen schrijft in De Limburger over de disneyficatie van het Nederlands. Aanleiding is natuurlijk de verkiezing door het Nederlandse volk van dagobertduckheffing tot woord van het jaar. Zo kan Van der Steen er zelf ook nog wel een paar bedenken, schrijft hij, die de belastingheffing misschien niet makkelijker, maar wel leuker kunnen maken. Zoals hiawathaheffing ‘bij fiscale maatregelen die alleen met indianenverhalen aan de burger verkocht kunnen worden’ en een kwikkwekenkwakkorting voor een ‘bezuiniging op de kinderbijslag’. Verder noemt Van der Steen de loebasleges (‘hondenbelasting’), de stampertjesstop (‘afschaffing kinderbijslag vanaf zoveelste kind om te voorkomen dat mensen fokken als konijnen’ en de zwarejongensobesitasontmoedigingscensus (‘vettaks op ongezonde producten’).
De term williewortelmoment, die hij ook noemt, is echter niet nieuw. Dat woord maakte in 2002 al zijn debuut in de Nederlandse media in een artikel in de Volkskrant. Ook Van der Steens eigen krant De Limburger maakte al eerder, op 3 juni 2009, gewag van een ‘Willie Wortel moment’.
Willie Wortel is in onze taal trouwens een van de meest gecanoniseerde figuren uit de Donald Duck. Van Dale vermeldt maar liefst twee woorden die op de naam van deze uitvinder zijn geïnspireerd: williewortelen (‘uitvindingen doen’) en williewortelbedrijf (‘klein, jong bedrijf dat zich richt op technische innovaties’). Donald Duck zelf is slechts in één woord vereeuwigd, namelijk in donaldduckstem oftewel een heliumstem: ‘hoge stem die men tijdelijk heeft na het inademen van helium’.
Ook een paar andere Disneyfiguren hebben het in onze taal tot woord geschopt, waaronder Bambi, die voortleeft in maar liefst drie woorden. Van Dale vermeldt bambi (met een kleine letter dus) als liefkozende soortnaam voor een ‘jong hertje’. Bambiogen zijn ‘grote, onschuldige ogen’. Er staat nog een samenstelling met bambi in de Dikke Van Dale, maar die laten we maar even onbesproken.
Ook het tijdschrift Donald Duck heeft het Nederlands verrijkt. Niet alleen met het nieuwe woord dagobertducktaks, maar ook met geluksdubbeltje, dat zelfs al enige tijd in de Dikke Van Dale staat. Een paar woorden uit het ‘vrolijke weekblad’ staan nog op mijn persoonlijke volglijst, waaronder de uitdrukking de grote boze wolf, waarvan de betekenis echter nog niet zo heel eenduidig is.
Geef een reactie