‘De openbaar schrijver is terug,’ kopt de Volkskrant vandaag. Het bijbehorende artikel gaat over mensen in België die voor anderen, veelal analfabeten, correspondentie voeren met de instanties. Openbaar schrijver is dan ook een vertaling van de Franse pendant écrivain public.
Die term blijkt in het Groot Woordenboek Frans-Nederlands te staan, die écrivain public vertaalt als openbaar schrijver en toelicht als ‘die voor analfabeten schrijft’.
Omdat openbaar schrijver geen ingeburgerde term is in het Nederlands – in de kranten van de afgelopen twee decennia tref je de term maar één keer eerder aan, in een Volkskrant-artikel uit 2011 – is de redacteur blijkbaar op zoek gegaan naar een ander woord en kwam daarbij uit bij buurtschrijver: ‘Ze formuleren zelf niet makkelijk, spreken slecht Frans of zijn digibeet. Voor hen is er de buurtschrijver.’
Buurtschrijver staat niet in Van Dale, maar wordt wel nu en dan aangetroffen in de media, maar in een totaal andere betekenis: ‘de secretaris van een buurtbestuur’. Het buurtbestuur is weleens de ‘oervorm van onze democratie’ genoemd, want de buurtspraak houdt in dat de bewoners van een bepaalde buurt (de geërfden) periodiek bij elkaar kwamen om buurtkwesties te bespreken en op te lossen. Maar goed, dan hebben we het over een heel ander soort buurtschrijver.
Het woord buurtschrijver is niettemin mooi gevonden, want in feite is het een openbaar schrijver die gewoonlijk zitting houdt in een buurthuis. Een buurthuisschrijver dus, of – bij verkorting – een buurtschrijver.
In de oude ‘buurtspraak’-betekenis zal het woord buurtschrijver in de toekomst veel minder vaak voorkomen. Of het woord buurtschrijver als pendant voor écrivain public een toekomst heeft, is onzeker. Maar als de functie ook in Nederlandstalig België gewoon wordt en misschien ook wel in Nederland, moet er vroeg of laat wel een naam voor komen. Dat zou ook gewoon briefschrijver kunnen zijn, want een van de betekenissen van dat woord luidt simpelweg: ‘iemand die beroepshalve brieven schrijft voor hen die niet schrijven kunnen’.
Geef een reactie