Onze taal is in de rouw dezer dagen. Althans, het woord rouw is opeens heel populair in samenstellingen. Zo ontpopte Gerard Joling zich als taalvernieuwer toen hij de jurk van songfestivalzangeres Trijntje Oosterhuis dezer dagen typeerde als een rouwparachute. Hij beschreef haar optreden in Wenen volgens De Telegraaf van vandaag aldus: ‘Het leek wel alsof ze op een begrafenis was geland met een rouwparachute’.
Het is een aardig gevonden woord, dat in werkelijkheid best naar een soort parachute zou kunnen verwijzen: een parachute van zwarte kunststof – rouwfloers zal wel te zwaar zijn – waaraan parachutes neerdalen bij herdenkingen van oorlogshandelingen waarbij veel slachtoffers gevallen zijn. Maar dat betekent rouwparachute dus níet. In de metafoor rouwparachute vallen wat verbeeld wordt (de jurk) en het beeld (parachute) geheel samen, zonder dat er een reëel verschijnsel in de werkelijkheid aan ten grondslag ligt. Als Gerard Joling zijn liedjes nu eens wat vaker zou vullen met zulke metaforen, dan worden die ook in literair opzicht interessanter.
Rouwparachute is weliswaar een mooie metafoor, maar als woord zal deze metafoor waarschijnlijk niet overleven. Dat geldt ook voor het veel prozaïscher woord rouwheffing, dat vandaag onder meer in Trouw staat. Onder het kopje ‘Rouwheffing’ voor trage nabestaanden schrijft Trouw: ‘Een Australische familie heeft na de begrafenis van een dierbare een extra rekening ontvangen, omdat de nabestaanden te lang bij het graf bleven hangen. De afdeling begraafplaatsen van de gemeente Brisbane stuurde de weduwe een extra heffing van omgerekend 200 euro.’ Het ANP-bericht maakt duidelijk dat rouwheffing gebaseerd is op een uitlating van de rouwende familie: ‘Een woordvoerder van de familie zei dat de rouwstoet in het drukke verkeer was opgehouden en dat de begrafenis daarom iets later dan gepland voorbij was. De familie sprak van een “grafschennende rouwbelasting”.’
Geef een reactie