Maar liefst twee samenstellingen met woord komen er vandaag bij: ergerwoord en wegwoord. De Volkskrant schrijft vandaag over de Weg met dat Woord-verkiezing en noemt de ergerniswekkende woorden kortweg ergerwoorden en de woorden die we uit onze taal zouden willen verwijderen wegwoorden.
Beide samenstellingen debuteren in de media, maar ergerwoord hebben we weleens vaker ergens gezien. Het is een beetje een trend om samenstellingen met woord te vormen waarin het eerste woorddeel een eigenschap of functie noemt. Vergeetwoord is woord dat bijna vergeten is. Verdwijnwoord is een woord dat (zo goed als) verdwenen is. Versierwoord is een woord – nee, niet waarmee je iemand versiert, maar een woord ter verbetering van de esthetische waarde van een tekst. Ergerwoord past goed in dit rijtje. Het synoniem irriteerwoord zou ook mooi in dit rijtje passen, maar in plaats daarvan wordt op internet soms irritatiewoord gebruikt.
Wegwoord is een ander type woord. In deze samenstelling noemt het eerste lid geen handeling maar een toestand: het weg-moeten of weg-zijn van een woord. Banwoord, waarin het eerste deel ook een handeling noemt, zou een mooi alternatief voor wegwoord zijn geweest. Dat woord is al langer in gebruik, zowel voor een woord waarmee men iemand verbant als woord dat niet gebruikt mag worden.
Arnoud van den Eerenbeemt
Het woord ‘banwoord’ doet mij onmiddellijk denken aan het Noorse woord ‘bannord’ = scheldwoord. Voor sommigen zijn scheldwoorden te bannen en dan komen beide betekenissen warempel samen.