Kijkgatcriminelen, zo noemt de Telegraaf vandaag mensen die in de winter na een nachtje vorst te lui zijn om hun autoruiten schoon te krabben. Het is een toepasselijk woord na een nachtje met 12 graden vorst, een winters woord ook, dat gezien de wereldwijde opwarming van de aarde misschien niet zo’n heel grote toekomst heeft.
Kijkgatcrimineel is een samenstelling van kijkgat en crimineel. Dat laatste woord inspireert de laatste jaren tot de vorming van de meest exotische samenstellingen – variërend van afvalcrimineel via drank-, kaas- en lingeriecrimineel tot vuurwerkcrimineel – dus vanuit dat oogpunt is het niet verwonderlijk dat automobilisten die een piepklein kijkgat in hun voorruit maken kijkgatcriminelen worden genoemd.
Ook kijkgat is een geschikt woord, want de betekenis ‘nauwe opening waardoor men iets kan zien’ slaat precies op het minieme stukje schoongemaakte ruit waardoor de automobilist kijkt als de rest van zijn ruiten bevroren zijn. Dat met zo’n kijkgaatje rijden verboden is, maakt dat de kijkgatmaker ook daadwerkelijk een crimineel is, nou ja een wetsovertreder.
Kijkgatcrimineel is een verklaringsbehoeftige samenstelling: de betekenis ervan is afhankelijk van de context. Je zou een chirurg die dronken een kijkgatoperatie uitvoert bijvoorbeeld ook best een kijkgatcrimineel kunnen noemen.
Omdat kijkgatcrimineel een gelegenheidswoord is, is het vooralsnog niet interessant voor het woordenboek. Maar het is in elk geval wel een woord dat de discussie over het autorijden met beperkt zicht scherp stelt.
Geef een reactie