Titicacakikker, zo wordt de grote groene kikker met de wetenschappelijk naam Telmatobius culeus gewoonlijk in het Nederlands genoemd, maar vandaag figureert hij in de Volkskrant onder zijn bijnaam scrotumkikker. De kikker is in het nieuws door een milieuschandaal: in het Titicacameer, het grootste meer in Zuid-Amerika, op de grens van Bolivia en Peru, hebben raffinaderijen en mijnbouwbedrijven vermoedelijk tonnen gif in geloosd. Hierdoor zijn duizenden exemplaren van de toch al bedreigde titicacakikker om het leven gekomen.
Die titicacakikker is een aquatische kikkersoort, wat betekent dat hij het water haast niet uitkomt. De longen van deze amfibie zijn onderontwikkeld en hij ademt dan ook voornamelijk door zijn huid. Hij zit nogal ruim in zijn ‘vel’ en juist die eigenschap heeft hem zijn bijnaam scrotumkikker opgeleverd: de gerimpelde ruime kikkerhuid herinnert aan het scrotum van sommige zoogdieren, inclusief de mens.
We kennen het woord titicacakikker al wat langer. In de jaren zeventig stelde de legendarische filmende onderwateronderzoeker Jacques Cousteau de titicacakikker al eens aan het televisiepubliek voor en later konden we over deze kikker lezen dat hij opmerkelijk gedrag vertoont: op de bodem van het Titicacameer tref je de kikker geregeld aan terwijl hij push-ups doet, niet om het vege lijf in vorm te houden, maar om de zuurstofinname door de huid te stimuleren.
De titicacakikker tref je soms ook op het land aan, maar dan doorgaans in gestorven toestand. Op de markten in Peru wordt deze kikker namelijk nog steeds te koop aangeboden. De consumptie ervan zou geneeskrachtige effecten hebben en mannen virieler maken – vandaar dat een extract van de titicacakikker soms als Peruaanse viagra te koop wordt aangeboden.
Ten slotte, in 2013 deed de kikker mee aan de verkiezing van het lelijkste dier ter wereld. Die verkiezing werd uiteindelijk niet door hem, ook niet door de axolotl en de kakopo, maar door de blobvis gewonnen. Als enige van deze ‘lelijkste dieren’ ontbreekt de titicacakikker in de Dikke Van Dale en dat voelt toch een beetje onrechtvaardig. Misschien kan een dierenvriend eens een actie beginnen om de naam van deze opmerkelijke kikker in de Dikke Van Dale te krijgen. Als scrotumkikker óók ingeburgerd raakt, heeft het trefwoord titicacakikker er meteen een synoniem bij in het woordenboek.
Geef een reactie