Post-truth uitgeroepen tot het Britse Woord van het Jaar

De redactie van de befaamde Oxford English Dictionary heeft post-truth uitgeroepen tot het Brits-Engelse Woord van het Jaar. Volgens de Britse woordenboekmakers is post-truth namelijk ‘one of the defining words of our time’.

Post-truth figureert vooral in de combinatie post-truth politics. Die term kan worden vertaald als feitenvrije politiek. Aardig gezegd is dat politiek die bedreven wordt met het hart en niet met het hoofd. Wat kritischer zou je feitenvrije politiek moeten definiëren als politiek die inspeelt op onderbuikgevoelens. Zulke feitenvrije politiek wordt nogal eens beoefend door populisten, maar ook sommige schreeuwerige critici van populisten zijn er niet vies van.

Behalve als feitenvrije politiek wordt post-truth politics in onze taal ook wel als politiek-na-de-waarheid vertaald. De hoofdredacteur van het Belgische tijdschrift Knack gebruikte die term een paar weken geleden al eens. Bezwaar daartegen is dat het eigenlijk wel een wat al te letterlijke vertaling is, een anglicisme.

Post-truth politics was het afgelopen jaar geregeld in het nieuws. In het Verenigd Koninkrijk viel de term nogal eens in verband met de Brexit, in de Verenigde Staten werd het woord soms gebruikt in verband met de verkiezingsstrijd tussen Trump en Clinton. In onze taal was in verband met het Oekraïnereferendum geregeld sprake van feitenvrije politiek. De leugen is de nieuwe waarheid, nietwaar?

Post-truth politics is met de pendant feitenvrije politiek nog wel te vertalen, maar hoe vertaal je post-truth zelf? Voorbij de waarheid? De waarheid voorbij? Dat zijn allemaal onbevredigende vertalingen voor het adjectief post-truth, dat misschien nog het best als een eufemisme kan worden beschouwd en dan kort door de bocht kan worden vertaald als leugenachtig.

Of moeten we onze toevlucht nemen tot een geleerd woord als posttruïstisch, of beter nog: postveristisch?

UPDATE: vanmiddag becommentarieerde ik het woord bij BNR Radio