biopauze

geplaatst in: Woord van de dag | 0

Je zult maar bij een callcenter werken en naar het toilet moeten. Dan moet je eerst uitloggen of -klokken en vervolgens weer inloggen of -klokken, schrijft het Algemeen Dagblad vandaag. In het artikel wordt de traditionele plaspauze meteen ook van een nieuwe naam voorzien: biopauze.

Bij sommige callcenters zijn ze zo streng dat je per kwartier wordt uitbetaald. Te lange ‘biopauzes’ (ofwel: toiletbezoekjes) kunnen dus per direct invloed hebben op het uurloon.

Weliswaar maakt biopauze vandaag zijn debuut in de Nederlandstalige media, maar op Twitter wordt het woord al sinds 2010 incidenteel aangetroffen in Nederlandstalige berichten. Zo twitterde een onderzoekster van vakbond FNV eerder dit jaar:

Vandaag gesproken met medewerker callcenter. Ze krijgen maar 8 minuten ‘biopauze’ per dag. (zo ‘veel’ tijd krijg je voor rook/wc-bezoek tegenwoordig)

Dat het woord dezer dagen via de FNV in de Nederlandstalige media wordt verspreid, is duidelijk, maar waar komt het eigenlijk vandaan?

Weliswaar bestaat biopause in het Engels, maar dat woord is een ongebruikelijke vakterm in de biologie, om precies te zijn in de botanica, ter aanduiding van de periode tussen de groei en bloei van een plant en het verval ervan.

Als biopauze aan het Engels ontleend is, dan is het een vertaling van het woord biobreak, dat de Urban Dictionary beschrijft als jargon ‘for visiting the bathroom, especially when interrupting a meeting/gathering’. Deze beschrijving dateert uit 2005 en is een zeer vroege vindplaats.

Het is minder waarschijnlijk dat het Nederlandse neologisme biopauze een vertaling is van het Duitse woord Biopause, aangezien dat in de taal van onze oosterburen ook nog niet zo lang bestaat en bovendien niet algemeentalig is, getuige een Twitterbericht uit 2010:

Habe gestern bei der Einführung in die Org-Untersuchung ein neues Wort kennengelernt: die Biopause. Das ist hübsch für “Ich muß mal”.

Duidelijk is wel dat als biopauze courant wordt in het Nederlands, ook onze taal een eufemisme rijker is.

Definitie

biopauze (de, -s) pau­ze, in­ge­last om deel­ne­mers aan een bij­een­komst e.d. de ge­le­gen­heid te ge­ven naar het toi­let te gaan, synoniem plaspauze, sanitaire pauze, sanitaire stopvertaling van Engels biobreak

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *