In de Volkskrant van vandaag staat een opiniestuk van iemand die zich zorgen maakt om het Franse voorzitterschap van de EU en vooral om Macrons houding ten opzichte van moslims, kennelijk net als anderen in Europa:
de Turkse wetenschapper Enes Bayrakli en de Oostenrijkse politicoloog Farid Hafez kijken met argusogen naar Frankrijk, waar president Emmanuel Macron al een tijd strijd voert tegen ‘islamitisch separatisme’ en de opkomst van een zogeheten ‘tegensamenleving’ onder moslimburgers van Frankrijk.
Het woord tegensamenleving in deze betekenis troffen we één keer eerder aan: in 2019 figureerde het ongeveer gelijktijdig in een artikel in De Groene Amsterdammer en in een stuk in NRC Handelsblad.
Hoewel tegensamenleving kennelijk een vertaling is van het Franse woord contresociété had het natuurlijk ook in het Nederlands gevormd kunnen zijn, want met tegen kun je nu eenmaal heel gemakkelijk nieuwe woorden vormen: van het bekende woord tegenbeweging tot het onbekende woord tegenmaatschappij en van tegenideologie tot tegengodsdienst. In feite hebben we ook die onbekende woorden al eens aangetroffen, al zijn ze niet courant.
De tegensamenleving waarover het vandaag in de Volkskrant heeft betrekking op een antimaatschappij van moslims, maar het woord kan ook gebruikt worden voor een antisamenleving van bijvoorbeeld populisten of antivaxers. Het is dan ook een woord met een in potentie brede betekenis.
Het recente ontstaan van het woord is een ‘teken des tijds’: sommige burgers vertalen hun onvrede over de samenleving (en de overheid) kennelijk niet meer in acties om die samenleving zelf te veranderen, maar stoppen hun energie in de ontwikkeling van een alternatieve samenleving, waar de overheid zo min mogelijk grip op heeft. Voor overheden is dit een zorgwekkende ontwikkeling.
Definitie
tegensamenleving (de, -en) alternatieve samenleving die gevormd wordt door burgers die onderling eigen normen, waarden en leefregels hanteren en die zich op deze manier zoveel mogelijk afzijdig houden van de samenleving waar ze wettelijk gezien deel van uitmaken, synoniem antimaatschappij, contrasamenleving
Geef een reactie