In het verleden las je in een krant soms het werkwoord staliniseren. Een artikel ging dan over de voormalige Sovjet-Unie. In zo’n stuk trof je ook weleens stalinisatie aan, nog zo’n historische term. Deze woorden werden echter zo weinig gebruikt, dat ze niet tot de omgangstaal zijn gaan behoren. Ze staan dan ook niet in de Dikke Van Dale.
Vandaag debuteert in de Volkskrant een woord dat aan de sovjettijd herinnert: herstaliniseren.
President Poetin heeft niet alleen de ergste ‘agressie in Europa sinds 1939’ in gang gezet, maar is thuis in Rusland verworden tot ‘een 21ste-eeuwse Stalin, die als nooit tevoren grijpt naar leugens, geweld en paranoia’. Met de propaganda van ‘denazificatie van Oekraïne is de staatstelevisie Rusland aan het herstaliniseren’.
Op het eerste gezicht betekent herstaliniseren ‘opnieuw staliniseren’. Maar terugkeer naar de door Stalin toegepaste vorm van het communistisch marxisme, zoals stalinisme heet, zit er niet in. Herstaliniseren verwijst naar het herinvoeren van het totalitaire systeem dat we associëren met het stalinisme: staatsterreur en nietsontziende onderdrukking van de eigen bevolking. Poetiniseren zou dat misschien beter kunnen heten, want terugkeer naar het marxisme is geen onderdeel van het ‘herstaliniseren’ dat Poetin bedrijft.
Definitie
herstaliniseren (herstaliniseerde, h. geherstaliniseerd) (mbt. een voormalige sovjetrepubliek) opnieuw onderwerpen aan staatsterreur en onderdrukking van de eigen bevolking
Geef een reactie