Afgelopen donderdag gebeurde er iets opmerkelijks in het programma Dit was het nieuws. Daarin kondigde cabaretier Peter Pannekoek aan dat hij een woord ging munten staatsontvoering (ca. minuut 1:50):
Een woord munten wil zeggen dat je het introduceert in de taal. De vraag is: bestond het woord staatsontvoering inderdaad nog niet?
In de media hebben we het de afgelopen 50 jaar twee keer aangetroffen: in de jaren negentig schreef een krant over mensen in Dagestan die door de staat werden ontvoerd en een jaar of vijftien geleden schreef een andere krant over vergelijkbare staatsontvoeringen in Wit-Rusland.
Peter Pannekoek bedoelt iets vergelijkbaars, maar tegelijk toch iets anders. In feite introduceert hij staatsontvoering als een synoniem van uithuisplaatsing. In die betekenis is het woord staatsontvoering nieuw en klopt het dat Pannekoek dit woord munt.
Staatsontvoering is bepaald geen neutraal woord. Het is een dysfemisme: een woord met een zeer ongunstige bijklank dat een neutrale term vervangt.
Het woord werd op de sociale media herhaald en ook in het Algemeen Dagblad (en de regionale edities daarvan) wordt het woord vandaag gebruikt. Het woord speelt in op emoties en het betreft een kwestie dicht bij huis. Dat zijn potentiële succesfactoren voor een woord. Het is dan ook zeker niet uitgesloten dat het woord nu (in beperkte mate) ingeburgerd raakt, zeker in het maatschappelijke en politieke debat rond het onderwerp.
Definitie
staatsontvoering (de, -en) (ongunstig) uithuisplaatsing van kinderen door de overheid, m.n. waarbij het contact tussen ouders en kind door instanties wordt gehinderd
Geef een reactie