Leed verbindt, lazen we tien jaar geleden in De Telegraaf, en elders vind je soms uitspraken als tegenslag verbindt of leed schept een band. Je zou het een volkswijsheid kunnen noemen, een spreekwoord dat niet in de spreekwoordenboeken staat. Uitspraken als leed verbindt berusten op de waarneming dat mensen die hetzelfde leed ondervinden, zich lotgenoten van elkaar voelen en elkaar willen troosten en helpen. Daar zijn ongetwijfeld de zogeheten lotgenotencontacten op gebaseerd.
In NRC staat vandaag een interview met de historicus Fons Meijer, die promotieonderzoek heeft gedaan naar de nationale rampen die ons land in de 19de eeuw moest doorstaan. De rampen werden uiteindelijk ervaren als een verbindende factor die bijdroeg aan de versterking van de natiestaat Nederland: ‘Rampen brachten eenheid in het Nederland van de 19de eeuw’ luidt dan ook de kop van het interview, waarin Meijer het woord rampennationalisme introduceert:
Ik heb in mijn onderzoek laten zien dat natuurrampen een wezenlijk onderdeel waren van het alledaagse leven in de 19de eeuw. Dit geldt sowieso voor kleinschalige rampen, kleinere overstromingen vonden bijvoorbeeld vaak plaats. Maar ook grote rampen waren er ieder decennium wel. Hoe gaven mensen uiting en vorm aan nationale gevoelens op zulke momenten? Ik kreeg al snel het idee dat als je dat begrijpt, dat je dan ook dieper kunt duiken in hoe natievorming werkt. Dichters, journalisten, predikanten en auteurs van gedenkboeken waren aanjagers van rampennationalisme.”
Rampennationalisme maakt vandaag zo zijn mediadebuut. Rampen bevorderden de vaderlandsliefde, zo blijkt, al was die vaderlandsliefde soms wel wat selectief.
Definitie
rampennationalisme (het, g.mv.) nationalisme dat wordt aangewakkerd wordt door rampen, waardoor mensen die samen een natie vormen, lotsverbondenheid ervaren en elkaar gaan steunen
Geef een reactie