In de Volkskrant schreef columniste Emma Curvers afgelopen zaterdagdag over sociale media. De naamsverandering van Twitter – volgens eigenaar Elon Musk heet het sociale netwerk voortaan X – verandert het karakter ervan niet. En ook als er een ander sociaal netwerk voor in de plaats komt, leidt dat niet tot een wezenlijke verandering van sociale netwerken:
Ook het volgende online-oord zal namelijk ten prooi vallen aan enshittification, een term die in januari werd gemunt door journalist Cory Doctorow – er bestaat geen Nederlands woord voor, maar ik stel voor dat we het verteringisering noemen. Eerst zetten platforms hun geld in op het aan boord halen van gebruikers, vervolgens richten ze zich op het binden van de bedrijven die bij hen moeten adverteren, en als die zijn binnengehaald, blijven beide groepen er langer dan ze willen samen semi-gegijzeld zitten, omdat weggaan hun te veel kost of er geen alternatief is. Van Facebook tot TikTok en van Thuisbezorgd tot Bol.com, overal zie je verteringisering.
Verteringisering is een opvallende ‘vertaling’ van de Engelse term enshittification, dat afgeleid is van enshittificate en uiteindelijk teruggaat op het woord shit, dat letterlijk stront en figuurlijk rommel betekent.
In het Engels blijkt enshittification trouwens al behoorlijk ingeburgerd te zijn ter aanduiding van de verrommeling, verrotzooiing of vergroeiing van een omgeving. Voor het doen verminderen van de kwaliteit van een zaak heeft het Nederlands weliswaar ook woorden beschikbaar, zoals verloederen (en de afleiding verloedering), verknoeien, verknutselen, verprutsen, versjteren of het minder gebruikelijke verkankelemienen. Verteringisering vormt een welkome aanvulling op deze verzameling woorden.
Definitie
verteringisering (de, g.mv.) geleidelijke vermindering van de kwaliteit van een product of dienst