Half juli waarschuwde regisseur Christopher Nolan naar aanleiding van zijn nieuwe film Oppenheimer dat AI-ontwerpers en -technici op dit moment hun eigen oppenheimermoment beleven. Hij zei het in het Engels en in die taal werd dat moment weergegeven als Oppenheimer Moment, maar in het Nederlands spellen we eponiemen (woorden vernoemd naar een persoon) nu eenmaal met kleine letters en zonder koppelteken: oppenheimermoment dus.
Ook in Nederlandse media werd al diverse keren aan dat moment gerefereerd. Zo ook vandaag. In de Volkskrant schrijft columnist Arie Elshout:
Volgens Oppenheimer-regisseur Christopher Nolan spreken AI-onderzoekers al van hun ‘Oppenheimer-moment’. Alom wordt opgeroepen tot ‘terughoudendheid’, tot het afspreken van regels en beperkingen.
Met dat oppenheimermoment wordt het moment bedoeld dat iemand zich realiseert dat hij een point of no return gepasseerd is in de ontwikkeling van een technologie die op termijn de mensheid kan vernietigen. AI zou dat ook kunnen, bijvoorbeeld door autonoom wapens te ontwikkelen die zo krachtig zijn dat ze de mensheid en misschien zelfs de aarde volledig kunnen vernietigen.
Oppenheimermoment is in zekere zin het tegenovergestelde van het Godmoment, een vrij onbekend woord voor het moment waarop iemand zich realiseert iets wat onbezield (of ontzield) is tot leven te kunnen brengen. Dat woord – Godmoment – wordt in tegenstelling tot oppenheimermoment traditiegetrouwe wel met een hoofdletter gespeld.
Definitie
oppenheimermoment (het, -en) moment waarop iemand beseft een wapen of een techniek of technologie te hebben ontwikkeld waarmee in theorie al het leven op aarde uitgeroeid kan worden
Robert uit Leiden
Ik zag onderstaande zin waarbij “dat” naar het moment verwijst terwijl hier een verwijzing wordt gemaakt naar de gebeurtenis die met het betreffende monent is verbonden.
Met dat oppenheimermoment wordt het moment bedoeld DAT iemand zich realiseert dat…
Wijzigingsvoorstel:
Met dat oppenheimermoment wordt het moment bedoeld WAAROP iemand zich realiseert dat…
Ben benieuwd of de taalexperts dit ook zo zien en hoe zij dan deze omissie zouden verwoorden.
Overigens leuke website en goed om af en toe actief met onze mooie taal bezig te zijn.
Ton den Boon
‘Het moment dat’ is de informele variant van ‘het moment waarop’. Beide zijn correct.
Jan Hulsegge
Ik stel voor het woord timmermansmoment in te voeren. Dat is het moment waarop iemand, tegen alle adviezen in, besluit regelgeving te maken die juist het tegenovergestelde bereiken dan je nastreeft.
(De basis is het kappen en verbranden van uitgestrekte bossen met een enorme CO2 uitstoot om hiermee de CO2 uitstoot te verminderen