gendersterretje

Het gendersterretje splijt Duitsland, schrijft Trouw vandaag. Met dat gendersterretje wordt het jokerteken (het *-teken oftewel de asterisk) bedoeld, dat in sommige Duitse persoonsnamen vóór het suffix oftewel de uitgang komt te staan om op basis van mannelijke persoonsnamen vrouwelijke varianten te vormen.

Het ‘gendersterretje’ dient om niet alleen mannelijk en vrouwelijk maar alles ertussenin te benoemen, de trans- en interseksuelen. Dat levert dan Student*innen of Migrant*innen op. Er zijn mensen die het sterretje zelfs gebruiken als ze praten: ze spreken het uit door een minieme pauze in te lassen.

Het is niet het enige teken dat hiervoor wordt gebruikt. Er zijn ook andere queertekens, zoals de underscore (de zogeheten gendergap) in woorden als Student_innen en Professor_innen. Het gendersterretje wint echter terrein op al z*n concurrenten en later deze week vergadert de Duitse spellingcommissie over de vraag of de genderasterisk wellicht een officiële status moet krijgen:

We moeten meebewegen met ontwikkelingen in de samenleving, dit is een thema waar we niet omheen kunnen. Maar taal is het belangrijkste middel dat mensen hebben om zich uit te drukken, je moet er heel voorzichtig mee omgaan. We staan nog maar aan het begin van onze bezinning en zullen politieke correctheid en leesbaarheid zorgvuldig tegen elkaar afwegen.

De genderjoker is geen volstrekt nieuw fenomeen. In de jaren tachtig werd bijvoorbeeld de binnen-I gebruikt om persoonsnamen genderneutraal of inclusief te maken, zoals in StudentInnen en ProfessorInnen. Dat gebruik is echter nooit algemeen geworden. Het gendersterretje zelf is sinds een jaar of twee bezig aan een opmars in Duitse woorden:

Het sterretje verspreidde zich in academische en links-activistische kringen, de partij De Groenen gebruikt het sinds 2015 standaard in haar teksten en in de kolommen van de Taz is het sterretje sinds twee jaar gemeengoed.

Het woord gendersterretje is in het Nederlands weliswaar niet helemaal nieuw (het debuteerde in de media in november 2017), maar het is nog wel vrijwel onbekend. Omdat vrouwelijke varianten in het Nederlands op veel diversere manieren worden gevormd, ligt een gendersterretje (of een pendant daarvan) in Nederlandse persoonsnamen niet voor de hand.

Definitie

gendersterretje (het, -s) het teken *, dat in Duitse persoonsnamen geplaatst wordt vóór het suffix waarmee van mannelijke persoonsnamen vrouwelijke varianten worden gevormd, met als doel inclusiviteit uit te drukken (bv. Student*innen)