Aan het werkwoord bitteren – een inmiddels vrij ouderwets synoniem voor borrelen- hebben wij de bitterbal te danken. Maar toen borrelen nog bitteren heette, deed men dat nog zonder bitterballen. Althans, als we afgaan op het woordenboek, want daarin verscheen dit culinaire hoogstandje uit de Hollandse cuisine pas in 1961.
Vóór die tijd was het bittereneen echte cultuur. Het bitteren vond bijvoorbeeld plaats aan de bittertafel. Tijdens het bitteren werden de faits divers van stad en ommeland ter tafel gebracht. Dat heette het bitterpraatje. En dat praatje vond plaats op gezette tijden, het zogeheten bitteruurtje. Dat moet een zeker uur in de namiddag zijn geweest, want dat blijkt weer uit de omschrijving van het woord bittertram, dat in 1914 in Van Dale werd opgenomen: tram die ongeveer 5 uur ’s middags de heren uit de sociëteit naar huis voert’. Ten tijde van de naoorlogse wederopbouw was voor frivoliteiten als uitgebreid bitteren kennelijk geen tijd en gelegenheid meer, want de bittertram was in de Van Dale/editie van 1950 alweer geschrapt.
Geef een reactie