‘Wat is dat toch met talkshows?’ vraagt Frank Heinen zich vandaag af in de Volkskrant. Hij constateert dat het fenomeen de afgelopen jaren weliswaar is veranderd, maar toch fascinerend blijft:
Ooit waren talkshows tv-programma’s waarin het gesprek van de dag werd gevoerd. Daarna werden het programma’s waarin vier à vijf gesprekken van de dag werden samengeperst tot het soort frikandel waar je moeilijk van af kunt blijven, ook al weet je dat-ie je honger niet gaat stillen. Nu het gesprek van de dag overal wordt gevoerd, de héle dag, tot opinies, onvrede en gebrek aan kennis samensmelten tot een hoge fluittoon, een soort opinietinnitus, is de talkshow van lieverlee zijn eigen onderwerp geworden.
De typering van de moderne talkshow levert een mooi woord op: opinietinnitus.
Tinnitus is de medische vakterm voor oorsuizen, een aanhoudende onwelluidende zeurende fluittoon of een zanikend gebrom, dat sommige mensen tot gekwordens kan kwellen. Tinnitus was tot een jaar of tien, vijftien geleden in de omgangstaal geen gewoon woord. Vandaar dat er niet veel samenstellingen mee werden (worden) gevormd, terwijl het woord tot op heden ook niet figuurlijk wordt gebruikt. Heinen doet dat nu wel. In opinietinnitus vormt tinnitus namelijk niet alleen een samenstelling, maar wordt het woord ook figuurlijk gebruikt.
In opinietinnitus heeft tinnitus de figuurlijke betekenis ‘geruis’ of zelfs ‘kakofonie’. Opinietinnitus betekent dan ook zoiets als een niet of nauwelijks samenhangend geheel van opinies die door elkaar klinken. Opinieruis, zou je kunnen zeggen, of meningenruis. Een meningenkakofonie werd hetzelfde fenomeen al eens genoemd in de Belgische krant De Standaard. Datzelfde woord – meningenkakofonie – figureerde in 2016 trouwens ook in De Limburger, waar het kritisch gebruikt werd in verband met de vrijheid van meningsuiting.
Anders dan meningenkakofonie stelt opinietinnitus het onsamenhangend geheel van meninkjes en opinietjes van het koor der talkshowgasten voor als iets ziekelijks en dat geeft het fenomeen nog een extra dimensie: het gekwebbel in de talkshows wordt voorgesteld als een hinderlijke ziekte van deze tijd.
Definitie
opinietinnitus (de, g.mv.) onsamenhangend geheel van opinies die uitgewisseld worden in een show of ander medium, voorgesteld als een hinderlijk verschijnsel
Geef een reactie