Soms kom je als woordenboekmaker door een onbekend woord in de krant op het spoor van een mogelijke omissie in het woordenboek. Zo schreef Roos Schlikker onlangs in Het Parool over haar tante Corine:
Praatje hier, schater daar. Corine heeft de gave het gewone om te smelten tot poëzie, bijvoorbeeld als ze me zinnetjes schrijft over mijn moeder (‘Ze had ruimte nodig om op te stijgen en neer te zijgen, soms ben ik blij dat ze nu niet meer moe van zichzelf kan zijn, soms mis ik mijn familiebanden, de vetertjes van Emmeke.’) Zo hakkeldetakkelt ze voort.
Hakkeldetakkelen is weliswaar een mooie woordvondst, maar voor woordenboekmakers geldt ‘eenmaal is geenmaal’, dus als zo’n woord maar een doodenkel keer in de krant staat (of door één doodenkel auteur wordt gebruikt), leidt het tot niets meer dan een rimpeling in onze woordenschat.
Maar het woord hakkeldetakkelen leidt wel tot een snelle check van een ander, wat bekender werkwoord: hak-op-de-takken. Het betekent ‘van de hak op de tak springen’ en is weliswaar ook niet heel courant, maar komt op internet wel vaker voor. Zelfs in de krant tref je het nu en dan aan. Parool-columniste Roos Schlikker zelf gebruikte het woord bijvoorbeeld in 2016:
Hij straal en hak-op-de-takt verder.
Hak-op-de-takken staat niet vaak in de krant, maar op de sociale media en elders op internet treffen we het een paar honderd keer aan. Blijkbaar is het een spreektaalwoord. Het blijkt ook vooral in de onvoltooide tijden te worden gebruikt. De vorm ‘gehak-op-de-takt’ blijkt vooralsnog non-existent te zijn.
Hak-op-de-takken is niettemin een interessant werkwoord, al zal het zeker een label spreektaal moeten krijgen, mocht het ooit in de Dikke Van Dale worden opgenomen.
Definitie
hak-op-de takken (onovergankelijk ww.; hak-op-de-takte, heeft gehak-op-de-takt) zonder duidelijke overgang van het ene onderwerp op het andere overspringen, synoniem van de hak op de tak springen
Geef een reactie