genderschmerz

geplaatst in: Woord van de dag | 0

Jan Kuitenbrouwer schrijft deze week in HPDeTijd een interessant artikel over een wetsvoorstel om zonder toetsingsprocedure bij de burgerlijke stand je geslacht te veranderen. Genderidentiteit is voor (sommige) mensen namelijk een belangrijk issue, maar als de toetsing wordt losgelaten ligt het risico van genderhopping (het steeds van gender veranderen) op de loer. Over de wet schrijft hij:

Als wordt verwezen naar de transgender voor wie deze wet bedoeld, is het altijd de traditionele, existentiële transgender die bij het brede publiek op begrip en empathie kan rekenen, nooit de getroubleerde puber met genderschmerz of de bebaarde autogynefiel die op oneven dagen een jurk draagt en naar de vrouwensauna wil.

In deze passage maakt het woord genderschmerz zijn mediadebuut in het Nederlands. Het woord is een toespeling op het in 1827 – de tijd van de sentimentele romantiek – door de Duitse schrijver Jean Paul bedachte woord weltschmerz: ‘wee­moe­di­ge vorm van ver­driet die voort­vloeit uit het be­wust­zijn van de on­toe­rei­kend­heid van de re­a­li­teit in ver­ge­lij­king met de be­hoef­ten van het in­ner­lijk le­ven’ (Van Dale).

Genderschmerz is een pracht van een woord, dat treffend de discrepantie tussen de werkelijkheid en de innerlijke ervaring weerspiegelt die sommige mensen, die onzeker zijn over hun gender, kunnen ervaren. Bovendien legt het woord heel doeltreffend de link met het gevoel van Sehnsucht en spleen uit de vroegromantiek.

Het woord maakt in het genoemde artikel trouwens niet alleen zijn Nederlandse debuut, maar naar het schijnt ook zijn werelddebuut. Op internet is genderschmerz namelijk niet (eerder) te vinden. Vooralsnog gaan we er dan ook maar van uit dat Kuitenbrouwer dit woord gemunt heeft.

Definitie

genderschmerz (de, g.mv.) gendergerelateerde weltschmerz, d.w.z. gevoel van onbehagen dat verband houdt met een tijdelijke of duurzame discrepantie tussen iemands geboortegeslacht en de door die persoon ervaren genderidenteit; gevormd van Engels gender en het tweede deel van weltschmerz

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *