judeonationalisme

geplaatst in: Woord van de dag | 0

De Volkskrant gaat vandaag los op rechtse politici, zoals Geert Wilders, die steun betuigen aan Israël:

PVV-leider Geert Wilders lijkt met zijn strijd tegen antisemitisme vooral moslims en migranten in een kwaad daglicht te willen stellen. Dit ‘judeo-nationalisme‘ is ook te zien onder radicaal-rechtse politici in het buitenland. Het past in een trend binnen deze stroming om het lot van kwetsbare groepen te misbruiken voor hun boodschap.

Judeonationalisme maakt zo weliswaar z’n krantendebuut, maar het woord is niet helemaal nieuw. Vorige maand debuteerde het al in De Groene Amsterdammer. Het woord zou bedacht zijn door een politicoloog:

Radicaal-rechts neemt al tijden een houding aan ten aanzien van antisemitisme die even instrumenteel is. Het begreep al lang dat het weg moet blijven van jodenhaat om niet marginaal te zijn. Na 9/11 liet radicaal-rechts antisemitisme en islamofobie steeds meer met elkaar overlappen. Politicoloog Cas Mudde wees er op X op dat radicaal-rechts naast ‘homonationalisme’ ook ‘judeonationalisme‘ omhelst, waarin joden bij ‘ons’ horen en moeten worden verdedigd tegen moslims. Dat ‘anti-antisemitisme’ is alleen maar feller geworden, ook om in te wrijven dat de antiracisten de echte racisten zijn.

Het is een interessant fenomeen: het woord verwijst naar een vorm van nationalisme die zich richt tegen de invloed van de ene ‘invasieve’ minderheidscultuur door een andere minderheidscultuur in bescherming te nemen.

Update 16 mei: de signalering van het woord judeonationalisme wordt sinds 16 mei 2024 op weblog GeenStijl bekritiseerd. Het verschijnsel zou niet kloppen, schrijft een ‘Stijlloze’ scribent: 

Nou, makkers, even hè. Het klopt bovenal gewoon niet. Wilders spreekt namelijk steevast van joods-christelijke waarden wanneer hij verwijst naar het fundament onder een humanistische samenleving, nooit enkel van joodse waarden.

Dat mag allemaal waar zijn, en er valt ongetwijfeld van alles in te brengen tegen het verwijt dat conservatieve partijen judeonationalistisch zijn, maar daar gaat het bij de signalering van een nieuw woord, in casu judeonationalisme, natuurlijk niet om. Het gaat erom hoe zo’n woord gebruikt wordt, welke betekenis eraan gegeven wordt. 

Overigens is judeonationalisme waarschijnlijk gevormd naar analogie van homenationalisme, dat in 2009 in de media opdook. Antropologe Gloria Wekker bekritiseerde destijds in Vrij Nederland een fenomeen dat ze in homokringen signaleerde:

daar ontstaat iets wat ik homonationalisme zou willen noemen, en wat is begonnen met Pim Fortuyn. Die bestempelde de islam als een achterlijke cultuur en zei er “geen zin in te hebben de emancipatie van vrouwen en homo’s nog eens een keer over te doen”. Geert Wilders en Rita Verdonk gaan hierin mee, waarmee de merkwaardige situatie is ontstaan dat van oorsprong “linkse” actiepunten als de emancipatie van homo’s en vrouwen, nu overgenomen worden door “rechtse” lieden, en misbruikt worden om moslims af te wijzen.

Een week later – Vrij Nederland was toen nog een weekblad – werd daar furieus op gereageerd:

Wekkers gebruik van het woord homonationalisme is tendentieus. Nationalisme verwijst naar een xenofobe verenging van denken, waarbij al wat niet tot de eigen cultuur behoort, wordt buitengesloten, en op grond daarvan onrecht mag worden aangedaan. Dit staat in flagrante tegenstelling tot de werkelijkheid. Het zijn de normen en waarden van andere culturen die de homoseksuele identiteit ontkennen. Met het woord homonationalisme bestempelt Wekker de slachtoffers als de schuldigen. Het gaat ook niet om homo’s versus moslims, maar om het recht om in vrijheid te zijn wie je bent en daar uiting aan te mogen geven. Gloria Wekker schaadt daarom met haar ideeën zowel de belangen van homoseksuelen als die van allochtonen.

De ironie van zo’n discussie is dat die een opmaat kan zijn tot inburgering van een woord. Wie weet leidt de discussie op GeenStijl er wel toe dat judeonationalisme ingeburgerd raakt. De discussie leidt er in elk geval nu al toe dat de definitie enigszins genuanceerd kan worden.

Definitie

judeonationalisme (het, g.mv.) vorm van nationalisme, vooral van rechts conservatieve partijen, waarbij de Joodse cultuur en identiteit gebruikt worden ter rechtvaardiging van xenofobie en m.n. islamofobie

judeonationalisme (het, g.mv.) vorm van nationalisme, vooral van rechts conservatieve partijen, waarbij bescherming van de Joodse cultuur en identiteit gebruikt wordt als voorwendsel ter rechtvaardiging van xenofobie en m.n. islamofobie

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *