Vikingengedrag

De Telegraaf doet vandaag verslag van een rechtszaak tegen een agent die tijdens een dienst in het uitgaansgebied zijn wapenstok op onconventionele wijze heeft gebruikt in een conflict met een groepje dronken mannen. Hij sloeg met zijn (stalen) wapenstok op het hoofd van een van die mannen, waardoor die een gebroken oogkas en een schedelbasisfractuur opliep. Volgens de agent handelde hij uit zelfverdediging (hij had een klap op zijn achterhoofd gekregen en was bang dat er meer zouden volgen), maar tegelijkertijd handelde hij in strijd met de geweldsinstructie die voorschrijft dat je niet op het hoofd van een verdachte e.d. moet slaan.

Tijdens de rechtszitting blijkt dat het een ingewikkelde zaak is en dat het slachtoffer en zijn vrienden beweren dat zij zich niet misdroegen, terwijl ze de politie ‘vikingengedrag’ verwijten.

Vikingen worden geassocieerd met een machocultuur, uitbundig gebruik van geweld, strooptochten én berserkerwoede: woest gedrag. Het woord Vikingengedrag – het woord moet met een hoofdletter want verwijst naar de Vikingen oftewel Noormannen in persoon – is gebaseerd op stereotypering van gedrag van een bevolkingsgroep. Als je zo’n woord baseert op een nog levende bevolkingsgroep, kan zo’n woord tot problemen leiden, al geldt dat niet voor alle samenstellingen: met de typering ‘typisch ambtenarengedrag’ of ‘voorspelbaar boerengedrag’ of kaaskoppengedrag komt een spreker nog weg, maar oordelen als moslimgedrag, Arabierengedrag, millennialgedrag, Palestijnengedrag, indianengedrag, transvrouwengedrag of bejaardengedrag zijn veelal een verbale no-go.

Het woord Vikingengedrag, waarin het eerste lid een (etnische) groep over één kam scheert, levert zulke problemen blijkbaar niet op, waarschijnlijk omdat er geen Vikingen (Noormannen) meer zijn. Datzelfde geldt waarschijnlijk ook voor de woorden Hunnengedrag en Vandalengedrag.

Het woord Vikingengedrag legt een interessant fenomeen bloot, namelijk dat je bepaalde groepen wel, en andere groepen absoluut niet mag stereotyperen. De grens tussen wat wel kan en wat niet, is overigens niet heel duidelijk.

Definitie

Vikingengedrag (het, g.mv.) uitermate gewelddadig machogedrag