Gisteren zond het tv-programma De Wereld Draait Door de documentaire OK-vrouw van Halina Reijn uit. De documentaire gaat over Reijns ongewenste kinderloosheid en OK-vrouw betekent dan ook ongewenst/ongewild kinderloze vrouw.
De term staat vandaag in vele kranten en de kans is aanwezig dat de documentaire van Reijn een opkontje zal zijn voor de inburgering van het woord OK-vrouw, dat overigens niet helemaal nieuw is en ook niet bedacht is door Halina Reijn. Goed een jaar geleden signaleerden we dat woord al in de Vlaamse media: De Morgen schreef begin mei 2015 dat een op de tien Belgische vrouwen van tussen de 35 en 45 ongewenst kinderloos is en introduceerde en passant de term OK-vrouw. Waarschijnlijk was de term OK-vrouw bij de geïnterviewden toen trouwens al wat langer bekend.
OK-vrouw is een eufemisme: de afkorting OK maakt duidelijk dat ongewenst kinderloos zijn een beetje een taboe is, iets wat je niet bij de eigenlijke naam noemt. Net als kanker, dat soms met het eufemisme k (‘Dokter, heb ik k?’) wordt aangeduid, of homoseksualiteit in sommige kringen (‘Is hij ho?’). Het woord OK-vrouw maakt dat taboekarakter mooi duidelijk en de documentaire van Halina Reijn zou je zelfs een coming-out kunnen noemen.
De AD-kranten die vandaag over de documentaire van La Reijn schrijven, introduceren trouwens nóg een nieuw woord: OM-vrouw. Daarmee bedoelt columniste Pauline Bijster in dit geval geen vrouwelijke medewerker van het Openbaar Ministerie, maar een ongewenst manloze vrouw. Blijkbaar vindt de columniste dat Halina Reijn in feite niet een OK-vrouw is, maar een OM-vrouw, een ongewild manloze vrouw, iemand dus die de ware jakob (nog) niet heeft gevonden. Omdat ongewild manloos van een andere orde is dan ongewenst kinderloos (ongewenste kinderloosheid heeft niet alleen sociale dimensies, maar is er ook voor verantwoordelijk dat iemand wordt buitengesloten van de genetische pool en dus geen genetische bijdrage levert aan het voortbestaan van de menselijke soort), is OM-vrouw echter een minder geslaagd exemplaar dan OK-vrouw.
J. Metsaars
Het eufemistische karakter van het woord werd versterkt door de uitspraak ervan: okay-vrouw, oké-vrouw.