Mensen die veel zware misdaden hebben gepleegd, worden in de media nogal een aangeduid als topcriminelen. Maar is dat wel een goed woord? Vanuit het standpunt van de woordenboekmaker hoort topcrimineel in het woordenboek: het woord wordt regelmatig gebruikt en dient alleen daarom al in woordenboeken te worden geregistreerd. Een ethicus daarentegen zou echter best kunnen betogen dat het gebruik van dit woord niet wenselijk is. Topcrimineel heeft immers een positieve bijklank. Je associeert het woord met andere waarderende samenstellingen met top, zoals topacteur (geweldige acteur), topeconoom (invloedrijk econoom ) en topmeid (‘zó’n meid’). Anders dan bij een topacteur, topeconoom en topmeid hebben we het echter niet over een parel van de samenleving als we iemand een topcrimineel noemen. Het woord topcrimineel verleent de boef een status die hij maatschappelijk gezien niet heeft verdiend. Vanuit het perspectief van de ethicus (of de columnist die een ethisch standpunt verdedigt) is het dus zeker niet onterecht bezwaar tegen het gebruik van het woord topcrimineel te maken, zelfs al staat dat woord terecht in het woordenboek.
Jeroen RL
De ‘top’ in deze samenstelling verwijst, denk ik, niet naar de positieve kwalificatie “Top gedaan!”, maar veeleer naar de top van een piramide, waar de top-persoon in kwestie zich in de groep uit het tweede deel van het woord bevindt. Of dit positief of negatief is, lijkt dan vooral aan het tweede deel te liggen, niet aan het eerste. Een piramide van onaangenaamheden (criminelen, vervuilers) kent een vrij kwalijke top, uw andere voorbeelden een begerenswaardige top.
Voor mij voelt ‘topcrimineel’ in ieder geval niet als een rechtvaardiging.