‘Molenbeek verbiedt islamsafari van Geert Wilders’, schrijven diverse kranten vandaag. Al in september hadden Filip De Winter en Geert Wilders aangekondigd samen een bezoek te brengen aan Molenbeek, en wat beide heren in elk geval bereikt hebben, is dat het woord islamsafari op ieders netvlies staat.
Islamsafari maakte weliswaar pas begin oktober 2017 zijn debuut in de Nederlandse kranten, maar in de Belgische media waart het woord al sinds april van dit jaar rond. Hoewel het woord uit media-oogpunt een typisch 2017-woord is, maakte het in 2015 al zijn debuut op Twitter. Op 25 november van dat jaar twitterde De Winter: ‘Op islamsafari door #Molenbeek (…) ‘Is this #Belgium or #Irak, #Brussels or #Raqqa’. Merkwaardig, die tweetaligheid. De Winter suggereert daarmee dat de Engelstalige uitspraak voor rekening komt van de (buitenlandse) gast met wie hij op islamsafari is gegaan.
Maar goed, islamsafari is dus geen woord dat uit de koker van Wilders komt, maar uit die van De Winter. In de Nederlandse media wordt nu gezegd dat het woord beledigend is, maar is het dat ook?
Safari betekent jacht-, foto- of filmexpeditie, maar het woord wordt de laatste jaren vaak in samenstellingen gebruikt waarin het een afgezwakte betekenis heeft: kennismakingstocht. Een voorbeeld van zo’n samenstelling is klantsafari. Bedrijven houden klantsafari’s om te achterhalen wie hun klanten zijn. Als islamsafari naar analogie hiervan wordt opgevat, is het woord strikt genomen niet beledigend en betekent het zoiets als ‘kennismaking met de islam om informatie daarover te verwerven’. Ook wanneer je als openminded toerist een tocht langs allerlei bijzondere islamitische bouwwerken houdt, kun je dat in theorie een islamsafari noemen.
Het probleem met het woord islamsafari is gelegen in de bijklank ervan (bij safari denk je al snel aan ‘aapjes kijken’, iets wat denigrerend opgevat kan worden) en in de intentie waarmee het wordt gebruikt. Het is – in het geval van De Winter en Wilders namelijk bedoeld om te stereotyperen en daarmee wordt het een onaangenaam woord. Neem daarbij dat safari vooral productief is in een betekenis waarin het aspect ‘jacht’ toch altijd nog meespeelt en je hebt een lastig te verdedigen woord.
Maar speelt het jachtaspect dan ook inderdaad nog mee in nieuwe samenstellingen met safari. Jazeker, die relatief nieuwe samenstellingen zijn bijvoorbeeld zwijnensafari (een nachtelijke tocht onder leiding van een boswachter om zwijntjes op de Veluwe te gaan spotten), liefdessafari (vrienden gaan nu en dan op liefdessafari op Tinder) en sekssafari (wie wil weten wat dat beteken, kan het boek Kunstkannibaal van Peter Klashorst maar even lezen).
Door die stereotypering en door het jachtaspect is islamsafari een woord met een verkeerde bijklank. Dat verklaart waarom veel mensen een hekel aan het woord hebben. Te vrezen valt echter dat het woord, dat door De Winter en Wilders effectief wordt ingezet in de media, wel zal beklijven.
Geef een reactie