Gisteren schreef Trouw over ‘ballistische planten’: planten die hun zaden wegschieten zoals – in Nederland en België – de springbalsemien en – tot gisteren nog volstrekt onbekend bij ons – de dynamietboom.
Dynamietboom – het woord maakte gisteren zijn mediadebuut – blijkt een andere naam te zijn voor de zandbakboom. Dat is een altijdgroene tropische boom met een gladde bast (waaruit indianen een zeer giftig, verlammend sap winnen, waarin ze hun pijlen dopen) met scherpe stekels die inheems is in Zuid-Amerika en waarvan de rijpe vruchten, die op kleine pompoenen lijken, met grote kracht en veel kabaal uiteenbarsten waardoor de zaden over een grote afstand worden verspreid.
Zandbakboom en dynamietboom zijn beide incourante woorden in het Nederlands (ook zandbakboom debuteerde gisteren in een Nederlandse krant) en vermoedelijk zijn het allebei vertalingen uit het Engels, waarin de Hura crepitans – de wetenschappelijke naam van de boom – dynamite tree of sandbox tree wordt genoemd. Die laatste term – sandbox tree – werd (en wordt) ook wel vertaald als zandkokerboom, een term die in de Dikke Van Dale te vinden is. Net als de Surinaamse naam van de boom: posentrie (ook wel gespeld als possentrie).
Posentrie staat in de Dikke Van Dale omdat het een in Suriname gangbaar woord is, maar ook omdat je in Nederlandse parketwinkels vroeger soms pos(s)entrie kon kopen voor op de vloer. Het Sranantongowoord posentrie is een verbastering van de Engelse naam poison tree*. Ook in andere talen heeft de boom een slechte reputatie, getuige de Franse naam arbre au diable (duivelsboom) en de Mexicaans-Spaanse naam arbol del diablo (idem).
Geef een reactie